Tiệt trùng là gì? Sterilization là gì? 8 phương pháp tiệt trùng hiện nay và Phương pháp hiệu quả nhất. Kỹ thuật viên của iLAB sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề này.

Tiệt trùng (Sterilization) là quá trình tiêu diệt tất cả các vi khuẩn, vi rút, sinh vật sống có hại, kể cả bào tử của vi khuẩn hoặc loại bỏ chúng hoàn toàn ra khỏi vật cần tiệt trùng.. Lưu ý phân biệt với khử trùng (Disinfection) là quá trình gần giống với tiệt trùng nhưng không có tác dụng với bào tử. Trong y học, về cả bản tất cả những vật liệu được đưa vào cơ thể người bệnh đều phải được tiệt trùng như bơm tiêm, thuốc tiêm, chỉ khâu,….

Tiệt trùng là gì?

Khái niệm về tiệt trùng hay khử trùng trong y tế hay nghiên cứu vi sinh mang ý nghĩa rất quan trọng. Trong các ca phẫu thuật hay các thủ thật cần sử dụng đến các dụng cụ y tế như dao, kéo, kim tiêm thì vấn đề vô trùng và sát khuẩn cự kỳ quan trọng. Các bệnh nhân và các bác sĩ cũng cần phải chú tâm đến việc tiệt trùng. Ngay này việc tiệt trùng đã có các sản phẩm chuyên dụng như nồi hấp/thiết bị tiết trùng dụng cụ y tế. Vậy tiệt trùng là gì? Những phương pháp tiệt trùng hiệu quả nhất hiện nay mà bạn có thể tham khảo là gì? Hay cũng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

9 Phương pháp tiệt trùng hiện nay

1. Tiệt trùng bằng hơi nước bão hòa (hấp tiệt trùng):

–LÀ PHƯƠNG PHÁP TỐI ƯU NHẤT HIỆN NAY.

-Tiệt trùng ướt hay hấp tiệt trùng (Steam Sterilization) cơ chế tiệt trùng sử dụng hơi nước bão hòa ở nhiệt độ và áp suất cao để nén và tăng va đập vào vi khuẩn, virus nhằm tiêu diệt chúng nhanh.

–     Phương pháp tiệt trùng bằng hơi nước sử dụng một thiết bị là nồi hấp tiệt trùng (Autoclave) tạo ra môi trường có nhiệt độ cao từ 115oC đến 135oC với áp suất dư từ 0,5 đến 2,0 bar. Đặc biệt dùng phương pháp này hoàn toàn không cần khử trùng trước.

– NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG TIỆT TRÙNG HẤP TIỀN CHÂN KHÔNG : (lưu ý: không phải thiết bị tiệt trùng hấp nào cũng có chức năng tiền chân không)

-Đầu tiên qui trình chân không nhiệt sẽ hút toàn bộ không khí lạnh, chất ô nhiễm trong khoang ra ngoài. Việc này nhằm tăng quá trình tiệt trùng đạt mức tối ưu nhất vì khiến hơi nước tiếp cận tối đa bề mặt tiếp xúc với dụng cụ.

-Khi quá trình gia nhiệt hình thành và áp suất trong buồng cao hơn áp suất khí quyển, sẽ làm tăng độ sôi của nước. Nhờ đó, hơi nước sẽ đạt nhiệt độ nhất định gọi là điểm sôi (121độC hoặc 134độC).

-Khi đạt điểm sôi, toàn bộ dụng cụ trong khoang được duy trì ngưỡng nhiệt độ trong 1 thời gian nhất định theo chương trình cài đặt. Lúc này chính là quá trình tiệt trùng.

Sau khi tiêu diệt hoàn toàn vi sinh vật, hơi nước sẽ thoát ra khỏi buồng và tất cả dụng cụ sẽ được làm ráo trong môi trường chân không.

LƯU Ý: Tại đây dụng cụ không hoàn toàn sẽ được làm ráo mà phải cần chọn thêm chế độ Sấy bằng nhiệt (Heating Dry) mới có thể khô hoàn toàn dụng cụ. Thật hoàn hảo nếu bạn lựa chọn thiết bị tiệt trùng có tích hợp luôn chức năng sấy nhiệt, tiết kiệm thời gian và không cần chờ khô dụng cụ.

–    Tiệt trùng ướt bằng nồi hấp tiệt trùng là phương pháp có ưu điểm hơn cả, kèm với tiền chân không thì hoàn toàn vượt trội hơn hẳn, bao gồm hiệu quả tiệt trùng cao, chi phí thấp, ít làm hủy hoại mẫu vật tiệt trùng, thời gian tiệt trùng ngắn (khoảng 4-15 phút từ thời điểm đạt nhiệt độ tiệt trùng) do hơi nước có khả năng truyền nhiệt tốt hơn nhiều không khí nóng.

THIẾT BỊ TIỆT TRÙNG BẰNG HƠI NƯỚC TIỀN CHÂN KHÔNG CÓ SẤY NHIỆT LOẠI CLASS S, N, B BIOBASE ĐỦ SIZE 12 LÍT ĐẾN 80 LÍT

Table Top Dental Sterilizer

2. Tiệt trùng bằng nhiệt (Dry Sterilization – Tủ sấy, tủ sấy tiệt trùng):

Cơ chế tiệt trùng là dùng khí khô ở nhiệt độ cao làm bay hơi nước của nguyên sinh chất dẫn đến phá vỡ vỏ để tiêu diệt các vi sinh vật. Nhiệt độ tiệt trùng từ 150oC đên 250oC trong thời gian từ một giờ đến vài giờ. Sử dụng đơn giản, thuận tiện, chủ yếu dùng để tiệt trùng các dụng cụ thủy tinh. Tuy nhiên nhiệt độ cao có thể tác động đến các dụng cụ kém chịu nhiệt.

Hot Air Sterilizer

3. Tiệt trùng bằng hóa chất : 

Sử dụng hóa chất tấn công vào cơ thể vi sinh vật để tiêu diệt chúng. Bởi vậy, nồng độ hóa chất và thời gian ngâm phải đảm bảo để đạt hiệu quả tiệt trùng.

Các hóa chất khử trùng, diệt khuẩn thường dùng: Cloramin, Phenol, Iod, H2O2

Sử dụng hóa chất để tiệt trùng khá tốn kém nhưng hiệu quả cũng không triệt để. Hóa chất có thể ảnh hưởng đến người sử dụng, đến môi trường hay gây hư hại dụng cụ cần tiệt trùng. Thường dùng để khử trùng, tiệt trùng bền mặt bàn thao tác hay mặt sàn phòng thí nghiệm, bệnh viện

4. Tiệt trùng bằng khí Ethylene Oxide (EO) và formaldehyd:

Ethylene Oxide có tính xuyên thấu cao, có khả năng tiêu diệt các loại virus,vi khuẩn, nấm và nha bào. Tiệt trùng tại nhiệt độ thấp 37oC đến 55oC. Tuy nhiên EO là khí độc, thiết bị tiệt trùng kiểm soát phức tạp, thời gian tiệt trùng kéo dài do phải đuổi khí và xử lý khí EO thải. Thường sử dụng trong các nhà máy sản xuất dược phẩm, trong tiệt trùng bao bì sản phẩm, nhà máy sản dụng cụ vật tư y tế.

Ethylene Oxide Sterilizer

5. Tiệt trùng Plasma:

Một biến thể của tiệt trùng hóa chất khi sử dụng thiết bị tạo Plasma để biến H2O2 dạng khí thành dạng nguyên tử có tính oxy hóa cao, làm biến tính protein của vi khuẩn. Có thể tiệt trùng tại nhiệt độ thấp, nhưng thể tích thiết bị plama nhỏ và chi phí thiết bị cao.

 

H2O2 Low Temperature Plasma Sterilizer

6. Tiệt trùng bằng tia cực tím (UV), tiệt trùng bằng tia hồng ngoại:

Sử dụng đèn cực tím (đèn tử ngoại – UV) tạo ra chùm tia có bước sóng quanh vùng bước sóng 260nm. Hiệu quả tiệt trùng bị hạn chế, do chịu ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm môi trường và thể tích cần khử trùng. Thường dùng tiệt trùng phòng mổ, không khí phòng xét nghiệm, phòng thí nghiệm.

Infrared Sterilizer

Dental UV Sterilizer

7. Tiệt trùng bằng phóng xạ: 

Sử dụng tia gamma phá huỷ các ADN của vi các vi khuẩn, vi rút hay ngăn chúng tăng sinh trở lại. Nguồn phóng xạ thường là đồng vị phóng xạ Cobalt-60. Tiệt trùng phóng xạ phù hợp với các nhà máy sản xuất dược phẩm, sản xuất vật tư y tế lớn hay chiếu xạ nông sản thực phẩm.

8. Lọc vô trùng:

Phương pháp này dùng để tiệt trùng cho không khí hoặc những sản phẩm sinh học không áp dụng phương pháp nhiệt độ hoặc những phương pháp tiệt trùng khác được.

Biện pháp này thường có nhiều yếu tố không chắc chắn. Nó được áp dụng cho một số chất như vacxin, sản phẩm huyết thanh,…

9. Tiệt trùng bằng hạt thủy tinh (Glass Bead Sterilizer)

Tương tự phương pháp Tyndalization nhưng vật chất dẫn nhiệt là những hạt thủy tinh li ti. Những hạt này được làm nóng lên 270 độ. Các dụng cụ sẽ được nhúng vào các hạt thủy tinh này để vừa làm nóng vừa lấy đi các chất ô nhiễm bám trên chúng. Máy tiệt trùng bằng thủy tinh đã từng là sản phẩm phổ biến được sử dụng trong các phòng khám nha khoa, phòng thí nghiệm trước đây. Từ năm 1997 phương pháp này ít sử dụng hơn, tuy nhiên nó vẫn rất phổ biến ở Châu Âu và Israel.

So sánh ưu, nhược điểm các phương pháp tiệt trùng

 

Hóa chất	Khí Ethylene oxide (EO)	Plasma	Tia cực tím (UV)	Phóng xạ	Nhiệt (Dry Sterilization)	Tiệt trùng bằng hơi nước bão hòa (hấp tiệt trùng)
		– Tiệt trùng ngay khi nhiệt độ thấp	– Ít ảnh hưởng đền người dùng		– Gần giống tiệt trùng bằng hơi nước	–     Thời gian         nhanh hơn.-An toàn cho người dùng, dụng cụ, môi trường, hiệu quả tiệt trùng cao nhất. -Chi phí tốt hơn -Thiết bị lớn nhỏ đủ size lựa chọn.
-Chờ lâu, thời gian ngâm.– Ảnh hưởng người, môi trường, d/cụ -Hiệu quả không cao	-Khí độc, qui trình phức tạp vì phải kiểm soát-Thời gian chờ lâu.	-Gía thành khá cao-Thiết bị nhỏ	– Hiệu quả hạn chế	– Nguy hiểm, không nên sử dụng	– Dùng không khí khô, nóng nên khi nhiệt độ quá cao sẽ gây vỡ các dụng cụ chịu nhiệt kém.

Đóng gói, bảo quản dụng cụ sau khi tiệt trùng:

Đóng gói: Cho dụng cụ vô bao hấp tiệt trùng bằng tay hoặc đóng gói bằng máy. Dán băng keo chỉ thị màu hoặc tem nhiệt độ. Bảo quản dụng cụ trong tủ vô trùng hoặc hiện nay một số nơi bảo quản dụng cụ đã tiệt trùng trong tủ tiệt trùng bằng tia UV (phương pháp kể trên) cho bước sau cùng như một cách tiện lợi.

Xem thêm >>> Tiệt trùng bằng hơi nước là gì ? Tiền chân không và sấy khô bằng nhiệt có lợi ích gì trong tiệt trùng?

Trên đây là những về khái niệm tiệt trùng là gì và những phương pháp tiệt trùng, từ đó chọn ra được phương pháp tối ưu và tốt nhất hiện nay. Qua bài viết trên chúng tôi mong rằng đã đem lại những thông tin hữu ích cho bạn để có thể biết thêm về tiệt trùng và một số cách tiệt trùng.

Yêu cầu thông tin kỹ thuật hay báo giá thiết bị tiệt trùng vui lòng liên hệ:

CÔNG TY TNHH ILAB
Tel: (028) 66 525 193 (1 lines)